افزایش بهره وری آب (wp) و تعیین مقدار و زمان بهینه تک آبیاری برای کلزای بهاره دیم

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف تک آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد کلزای بهاره و بهبود بهره وری آب مصرفی، این تحقیق بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی و به صورت اسپلیت­پلات، در سه تکرار و به مدت دو سال (1381 و 1382) روی رقم پیشرفته کلزای بهاره pf.7015.91 (ساری گل) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد.  کرت اصلی (مراحل رشد) در سه سطح (s1 : مرحله طویل شدن ساقه، s2 : مرحله گل دهی و s3 : مرحله پر شدن غلاف یا غلاف بندی) و کرت فرعی در چهار سطح (مقادیر آب تک آبیاری) i0 : شرایط دیم (بدون آبیاری)، i30 : آبیاری به میزان 30 میلی متر، i60 : آبیاری به میزان 60 میلی متر و i90 : آبیاری به میزان 90 میلی متر در نظر گرفته شد.  بهره وری آب مصرفی (wp)1 و عملکرد دانه تعیین شد.  نتایج نشان داد که در تولید دانه بین تیمارهای تک آبیاری، مراحل رشد، و تأثیرات متقابل تک آبیاری و مراحل رشد در سطح آماری یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد.  تیمار تک آبیاری به میزان 60 میلی متر در مرحله گل دهی با دارا بودن متوسط 1071 کیلوگرم در هکتار نسبت به تک آبیاری 90 میلی متری تفاوت معنی داری ندارد. این تیمار دارای بالاترین میزان کارایی مصرف آب (wue)2 (46/2 کیلوگرم بر میلی متر آب مصرفی (تبخیر - تعرق واقعی))، بیشترین میزان بهره وری آب آبیاری (wpi) 09/8  کیلوگرم بر میلی متر و بیشترین مقدار بهره وری مجموع آب آبیاری و بارش (wpi+p)79/4 کیلوگرم بر میلی متر است و در شرایط وجود مقدار ثابت آب و امکان افزایش سطح زیر کشت، تیمار تک آبیاری به میزان 60 میلی متر در مرحله گل دهی با 28/4 کیلوگرم بر میلی متر نسبت به تیمارهای دیگر برتری دارد.  لذا در شرایط آزمایش یک نوبت آبیاری کلزای  بهاره در مرحله گل دهی  به میزان 60 میلی متر می تواند در افزایش معنی دار عملکرد محصول مؤثر باشد.